Liturgische schikkingen 40 dagen tijd 2024
Liturgische schikkingen 40 dagen tijd 2024
De liturgische schikkingen in de veertigdagentijd – Pasen 2024 Met dank aan Jolanda Stroo- van Os! De veertigdagentijd staat in 2024 in het teken van teksten uit Prediker en Jeremia. De profetieën van Jeremia zijn zwaar van “oordeel”, een oordeel dat ook hemzelf treft. Het oordeel staat niet op zichzelf, maar is gericht op een nieuw begin; het is wegdoen, opruimen om ruimte te maken voor hoop, vergeving en iets nieuws. Kort gezegd gaat het in de komende 40-dagentijd veel over het kruis met het oog op opstanding en nieuw leven. In het donker geeft een klein vlammetje veel licht. Tegelijkertijd horen we in de lezingen uit het Nieuwe Testament hoe het leven en de boodschap van Jezus parallel loopt aan dat van Jeremia. De woorden van Jeremia vielen vaak niet in vruchtbare aarde. Daarom is de bol, die staat voor het leven op aarde, in het begin van de Veertigdagentijd donkerbruin en wordt hij gedurende de weken groener: het licht dringt door! De ronde vorm versterkt het beeld van de kringloop van het leven en de holistische kijk op het leven zoals Prediker die beschrijft. De schikkingen zijn bedoeld als krachtige beeldtaal, bedoeld om vragen op te roepen en aan te sluiten bij de teksten. Bij de keuze van plantaardige en niet-plantaardige materialen is zoveel mogelijk rekening gehouden met de belasting van het milieu en er worden planten/bloemen gebruikt die van nature in het seizoen bloeien en groeien. Eerste zondag in de veertigdagentijd (zondag Invocabit) – 18 februari 2024 Lezing: Jeremia 1: 1-19 Dagtekst: De HEER richtte zich tot mij… (vers 4) Roeping Jeremia is geen geboren profeet. Integendeel, hij werd geboren in een priestergeslacht. Maar dan klinkt er een stem. God roept Jeremia op tot profeet. Het overrompelt hem, hij stribbelt tegen net als Mozes: “Ik ben geen spreker en bovendien nog jong.” Maar God geeft niet op wat Hij begint. Hoe zwaar deze roeping ook zal zijn, God zal voor hem zorgen, hem woorden in de mond geven en hem terzijde staan. In vers 11 laat God Jeremia een amandelboom zien: “Zo snel als een amandelboom in het voorjaar uitbot, zo snel laat ik mijn woorden uitkomen”. Een amandelboom is de eerste boom in het Midden-Oosten die na de winter bloeit. In de bol staan daarom bloeiende bloesemtakken. Ook Marcus vertelt over de aankondiging van het koninkrijk van God. De bol die symbool staat voor de aarde is donker, wachtend op licht en groen. De kleur van het antependium en het kleed zijn paars, de kleur van bezinning en voorbereiding. Eén klein vlammetje mag branden en geeft hoop op nieuw leven. Tweede zondag in de veertigdagentijd (zondag Reminiscere) – 25 februari 2024 Lezing: Jeremia 18: 1-12, 19: 1-2 en 10-13 Dagtekst: “Jullie zijn in mijn handen als klei in de handen van een pottenbakker.” (Jeremia 18:6) De pottenbakker die niet opgeeft In de lezingen van vandaag lezen we dat Jeremia een vervelende boodschap moet doorgeven aan Israël. De potten van een pottenbakker blijven maar mislukken! Er rest hem maar één ding: de potten stukbreken en opnieuw beginnen. Een duidelijke boodschap, profetische kritiek, die de mensen in Jeruzalem haarfijn aanvoelen. Ze worden echter boos op Jeremia en zetten hem gevangen. Door hun boosheid ontgaat hen de boodschap dat de pottenbakker niet opgeeft maar trouw blijft en doorgaat totdat de pot mooi is, tot Gods eer! Ook in de lezing in Marcus horen we van een nieuw begin: de opstanding van Jezus. In de schikking zien we de bol, de aarde, op een terracotta pot staan. Gemaakt van klei. Bovenop de bol een krans van hederaranken (klimop) die symbool staan voor de trouw van God aan de mensen. Van onderaf wordt de bol elke week iets groener door het toevoegen van plukjes mos. Er brandt ook deze week één vlammetje dat symbool staat voor de trouw van God. Het antependium en het kleed zijn paars, de kleur van bezinning en reflectie. Derde zondag in de veertigdagentijd (zondag Oculi) – 3 maart 2024 Lezing: Jeremia 26: 1-19 Dagtekst: “Misschien zullen ze luisteren en met hun kwalijke praktijken breken.” (Jeremia 26:3) Wie oren en ogen heeft…. Jeremia moet namens God het volk oproepen te breken met hun kwalijke praktijken. Maar zullen zij luisteren en tot inkeer komen? Hij doet een appèl op het volk en uit kritiek. Na zijn preek ontsteekt het volk in woede. Men wil hem doden. Gelukkig zijn er leiders die beseffen dat Jeremia woorden van God spreekt. Zal het volk naar de woorden luisteren? Het antwoord is aan hen… In de lezing uit Johannes horen we hoe Jezus schoon schip probeert te maken in de tempel, hij kondigt zijn opstanding aan. Ogen om te zien, oren om te luisteren…., maar er wordt niet gezien en er wordt niet geluisterd. Daarom zie we in de schikking vandaag paarse bloemen van de primula, ze symboliseren donkere ogen waar het licht niet in weerkaatst. Van onderaf wordt de bol vandaag weer iets groener en jonge uitlopende takjes reiken naar de hemel. De kleur van het antependium en het kleed zijn paars, de kleur van bezinning en reflectie. Eén kaars mag branden, hij brengt hoopvol licht in een donkere periode. Vierde zondag in de veertigdagentijd (zondag Laetare) – 10 maart 2024 Lezing: Jeremia 29: 1-14 Dagtekst: “Ik zal je een hoopvolle toekomst geven.” (Jeremia 29:11) Een hoopvolle toekomst Vandaag is het een klein beetje Pasen. Het donkerpaars van boete en inkeer kleurt roze. We worden opgeroepen om ons te verheugen (laetare). Oordeel is niet Gods laatste maar voorlaatste woord. Zijn laatste woord is genade, een hoopvolle toekomst! Jeremia beseft dit. Voordat het zover is roept Jeremia het volk op om te bidden voor de stad en zich in te zetten voor haar welzijn. Een hoopvolle toekomst begint met gebed en inzet voor vrede en voorspoed voor de stad, zelfs voor Babel! In de schikking zien we dan ook een roze tulp. Een tulp staat ook voor gebed. We moeten blijven bidden voor vrede. De bol, die de aarde symboliseert, wordt steeds groener, er is hoop. Er staan groene takken in V-vorm op de bol, het vredesteken. Het antependium en het kleed kleuren nog paars, de kleur van boete en inkeer. Eén kaars mag vandaag zijn hoopvolle licht verspreiden. Biddag – 13 maart 2024 Lezing: Prediker 3: 1-13 Dagtekst: “Er is een tijd om geboren te worden en een tijd om te sterven, een tijd om te planten en een tijd om te rooien.” (Prediker 3:2) Alles op zijn tijd In de tekst van vandaag gaat het over de kringloop van het leven, de kringloop van het groeien. Alles zal gebeuren op de tijd die ervoor bestemd is, als de omstandigheden daar goed voor zijn. De lezing eindigt dan ook met de tekst in vers 12 en 13: wees vrolijk, geniet van het leven. Het is een geschenk van God dat je kunt genieten van eten en drinken na een periode van werk. ‘De tijd om God te zoeken is dit leven. De tijd om God te vinden is de dood. De tijd om God te bezitten is de eeuwigheid.’ Deze tekst wordt toegeschreven aan Franciscus van Sales, mysticus en theoloog in de 16e eeuw. De aarde, verbeeld in een bol, is weer een beetje groener geworden met stukjes ingestoken mos. 3 roze tulpen omarmen de aarde vanuit het gebed. (Een tulp staat voor “gebed”) Het antependium en het kleed kleuren nog steeds paars, we beleven samen een periode van bezinning en reflectie. We branden één kaars, we bidden om het Vredesteken uit de hemel. Vijfde zondag in de veertigdagentijd (zondag Judica) – 17 maart 2024 Lezing: Jeremia 32: 1-15 en 42-44 Dagtekst: “….omdat jij het recht hebt om als losser op te treden.” (Jeremia 32:7) Een losser Jeremia zit gevangen. Koning Sedekia vindt het te riskant om hem vrij rond te laten lopen. Nog altijd proberen machthebbers critici de mond te snoeren door hen op te sluiten. Maar God laat zich de mond niet snoeren. Hij geeft Jeremia de opdracht om de akker van zijn neef Chanamel te kopen, zodat het land in familiebezit zal blijven. Lossen, heet dat in de Bijbel. Ook al valt straks de stad, het land zal nooit het eigendom van de koning van Babel worden. Jeremia, de ‘onheilsprofeet’, blijkt een losser te zijn. In de evangelielezing uit Johannes horen we dat Jezus God vraagt om van zich te laten horen en hij kondigt het belang van zijn sterven aan. Op de aarde staan 3 paarse viooltjes, ze staan symbool voor de aanwezigheid van God, hoe weinig zichtbaar God ook lijkt te zijn. Ook zien we enkele polletjes gras, een verwijzing naar het land van Chanamel. In het midden zien we een puntig blad, als een zwaard, als teken voor de rechtvaardige. Het antependium kleurt nog steeds paars, de kleur van bezinning en inkeer. Eén kaars mag zijn licht verspreiden over het land, hoop geven op een rechtvaardige vrede. | ||
terug | ||